بازاریابی موبایل یکی از استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ است. هدف از موبایل مارکتینگ دستیابی به مخاطبان هدف در تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها هست که از طریق وب سایت، ایمیل، SMS و MMS، اپلیکیشن‌ها، شبکه‌های اجتماعی و غیره انجام می‌شود.
تلفن همراه نحوه تعامل کاربران را با برندها و کسب و کارها تغییر داده است. امروزه با پیشرفته‌تر شدن سیستم عامل‌های تلفن همراه و ظهور تلفن‌های همراه هوشمند یا اسمارت فون‌ها که برخلاف موبایل‌ها، سیستم عامل دارند، باعث شده حوزه‌های موبایل مارکتینگ گسترده‌تر از گذشته شود.
با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌های تلفن همراه (ظهور اندروید و IOS)، همه کارهایی که با کامپیوترها انجام می‌شود را می‌توان با تلفن همراه نیز انجام داد. باز کردن ایمیل، بازدید از وب سایت‌ها، بازی، نوشتن و خواندن مطالب و غیره، در موبایل‌ها قابل انجام است.
اهمیت بازاریابی تلفن همراه
تقریبا به ازای هر تلویزیون، سه دستگاه موبایل در جهان وجود دارد. بنابراین شانس این‌که مشتریان بالقوه، تبلیغات موبایلی کسب و کار شما را توسط گوشی تلفن همراه خود ببینند از سایر شکل‌های تبلیغات بیش‌تر است.
به آمارهای زیر توجه کنید:
80٪ از کاربران اینترنت، گوشی تلفن همراه هوشمند دارند.
کاربران آمریکایی، 60 % از زمان خود را به استفاده از موبایل و تبلت می‌گذرانند.
تعداد کاربران موبایل در ایران، با رشد سالانه 2.4 درصدی، حدود سه میلیون نفر محاسبه شده است.
تعداد کاربران اینترنت موبایلی ۶۳ میلیون و ۶۳۰ هزار نفر برآورد شده که معادل ۷۷ درصد جمعیت ایران را نشان می‌دهد.
طبق گزارش‌های متریکس، ایرانیان در نیم سال اول سال 98، روزانه 400 هزار اپلیکیشن دانلود و نصب کردند.
بازار جهانی گوشی‌های هوشمند در سال 2020 شاهد رشد 1.7 درصدی خواهد بود.
طبق اعلام گوگل، نزدیک به 60 درصد جستجوها در جهان، از طریق دستگاه‌های تلفن همراه انجام می‌شود
در سال 2019، بازی‌های موبایلی، درآمدزاترین بخش در بازار بازی را به خود اختصاص دادند که ارزشی بالغ بر 54.9 میلیارد دلار از عملکرد گوشی‌های هوشمند و حدود 13.6 میلیارد دلار از تبلت‌ها به دست آمده است.
آمارها چه می‌گویند؟
این آمارها نشان دهنده موبایل مارکتینگ است و بازاریابی موبایل، ابزاری ضروری برای همه‌ی شرکت‌های بزرگ و کوچک است. زیرا دستگاه‌های تلفن همراه همه جا هستند. تبلیغات موبایل نه تنها از نظر ویژگی‌های جمعیتی، بلکه براساس رفتارهای مخاطبان، آن‌ها را هدف قرار می‌دهد.
همچنین استفاده از سایر شیوه‌های بازاریابی در کنار بازاریابی موبایل، امکان موفقیت این نوع اقدامات بازاریابی را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، کمپین‌های بازاریابی چریکی، با کمک موبایل مارکتینگ، به راحتی از طریق شبکه‌های اجتماعی، وایرال یا ویروسی می‌شوند که این امر میزان موفقیت این کمپین‌ها به طرز چشمگیری افزایش خواهد داد.
بنابراین استفاده از استراتژی‌های موبایل مارکتینگ برای موفقیت کسب و کارها و افزایش معروفیت و شهرت برند یا نام تجاری، افزایش فروش و کسب سود بیش‌تر بسیار ضروری است.
تبلیغات موبایل چیست؟
تبلیغات موبایل نوعی از تبلیغات است که در دستگاه‌های تلفن همراه مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها به کاربران نشان داده می‌شود. تبلیغات موبایلی انواع و اشکال متنوعی دارد، به عنوان مثال کسب و کارها از طریق SMS، می‌توانند پیام‌های تبلیغاتی برای کاربران بفرستند یا تبلیغاتی که درون بازی‌های تلفن همراه قرار گرفته‌اند، به کاربران نشان داده می‌شوند.
حتی هنگامی که مشتریان در حال بازدید از یک پاساژ هستند، کسب و کارهایی که در آن پاساژ فعالیت فروش دارند، می‌توانند با ارسال تبلیغات به گوشی تلفن همراه افراد حاضر در آن پاساژ محصولات خود را تبلیغ کنند و غیره، که در ادامه این مقاله برخی از شیوه‌های موبایل مارکتینگ را معرفی می‌کنیم.
تبلیغات تلفن همراه براساس تاریخچه مرور وب‌سایت‌ها، موقعیت محلی کاربر و داده‌های جمع آوری شده از تاریخچه خرید کاربر و غیره برای مخاطبان نمایش داده می‌شود. از آن‌جایی که صفحه نمایش دستگاه‌های تلفن همراه، از کامپیوتر یا لپ تاپ کوچک‌تر هست، این نوع تبلیغات دیجیتالی برای نمایشگرهای کوچک بهینه می‌شوند تا به درستی در این نمایشگرها نمایش داده شوند.
تاریخچه بازاریابی موبایل
بازاریابی موبایل یا تبلیغات موبایل در سال 2000، با ارسال انبوه SMS، توسط یکی از سرویس‌های خبری در فنلاند ظاهر شد و در سال 2002، SMS یا پیامک به طور رسمی به یکی از ابزارهای بازاریابی تبدیل شد. این سرآغاز بازاریابی تلفن همراه یا موبایل مارکتینگ بود. با گذشت زمان و ظهور اسمارت فون‌ها یا تلفن همراه هوشمند بازاریابی تلفن همراه به طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار گرفت و اشکال متنوع‌تری از این استراتژی بازاریابی به وجود آمد و در آینده استراتژی‌ها، حوزه‌ها و کاربردهای موبایل مارکتینگ همگام با پیشرفت تکنولوژی، گسترده‌تر خواهد شد.
بازاریابی موبایل در مقابل بازاریابی سنتی
دستگاه تلفن همراه سبک و قابل حمل بوده و بیش‌تر اوقات همراه با کاربر است، این موضوع به موبایل‌ها این امکان را می‌دهد که اطلاعات با ارزشی را براساس رفتارها و مکان کاربران جمع آوری کنند. این دستگاه‌ها بر اساس اطلاعاتی که از کاربران خود جمع آوری می‌کنند، می‌توانند هوشمندانه و هدفمند، تبلیغات را به کاربران نمایش دهند.
برخلاف تبلیغات سنتی که امکان نمایش تبلیغات به مخاطب هدف بسیار کم‌تر است، تبلیغات تلفن همراه این امکان را دارند که مشتری بالقوه را هدف بگیرند. این امر میزان اثربخشی تبلیغات را افزایش می‌دهد.
همچنین بازاریابی موبایل نسبت به تبلیغات سنتی هزینه کم‌تری دارند و اجرای کمپین موبایل مارکتینگ در مقایسه با آگهی تلویزیونی بسیارمقرون به صرفه‌تر می‌باشد.
انواع و اشکال تبلیغات موبایلی چیست؟
- تبلیغات پیامکی SMS و MMS
- تبلیغات جستجوی تلفن همراه (تبلیغات کلیکی)
- بازاریابی ایمیلی از طریق موبایل
- وب‌سایت‌های موبایل فرندلی یا سازگار با موبایل
- تبلیغات درون برنامه‌ای (اپلیکیشن)
- تبلیغات مبتنی بر محل
- تبلیغات درون بازی‌های تلفن همراه
- تبلیغات بنری
- تبلیغات پوش نوتیفیکیشن
- QR Code
نحوه ایجاد و اجرای بازاریابی موبایل مارکتینگ چیست؟
گام اول: پرسونای مخاطبین خود را بشناسید
همان‌طور که در سلسله مقالات “دیجیتال مارکتینگ چیست؟“به آن اشاره کردیم، در وهله اول شما باید مشتریان و مخاطبان هدف خود را در گام هدف گذاری بازار، شناسایی کنید. سپس تمامی اطلاعات کاربران هدف خود را بر اساس فاکتورهایی که در مقاله بخش بندی بازار بیان کردیم مانند ویژگی‌های جمعیت شناختی، رفتاری و غیره جمع آوری کنید.
همچنین برای شناخت بهتر بازار هدف، از گوگل آنالیتیکس کمک بگیرید و اطلاعاتی مانند میزان ترافیک سایت، کلید واژه‌های سرچ شده و این‌که چند درصد از ترافیک ورودی از طریق موبایل انجام شده است را جمع آوری کنید.
گام دوم: هدف گذاری کنید
اگر برای هر نوع از اقدامات بازاریابی که انجام می‌دهیم هدفی تعیین نکنیم، نهایتا این اقدامات با شکست مواجه خواهند شد. پس هدف‌های خود را از اجرای کمپین‌های بازاریابی موبایل مشخص کنید تا بتوانید نقشه مشخصی برای موبایل مارکتینگ طراحی و پیاده سازی کنید.
طراحی سوال مناسب و پاسخگویی به آن‌ها در مشخص کردن اهداف بسیار مفید هستند. برخی از سوالات می‌توانند سوالات زیر باشند:
هدف اصلی سازمان از اجرای این استراتژی چیست؟
بعد از به کارگیری این استراتژی انتظار چه نتایجی را داریم؟
مخاطبان کلیدی ما چه کسانی هستند؟
کانال‌های موبایل مارکتینگ ما کدامند؟
کدام استراتژی موبایل مارکتینگ مناسب کسب و کار ما هست؟
عادات مشتریان هدف ما در زمینه استفاده از تلفن همراه چیست؟
کمپین‌های موبایل مارکتینگ که در گذشته انجام شدند چه نتایجی داشتند؟
نقاط قوت و ضعف این کمپین‌ها چه بوده است؟
گام سوم: شاخص عملکرد کلیدی (KPI) ایجاد کنید
KPI مخفف کلمه Key Performance Indicator می‌باشد. شاخص عملکرد کلیدی روشی برای اندازه گیری عملکرد یا اقدامات سازمان یا کمپین‌های بازاریابی است. مانند سایر اقدامات بازاریابی، لازم است میزان موفقیت یا شکست کمپین موبایل مارکتینگ اندازه‌گیری شود. شاخص‌های عملکرد کلیدی ابزاری است که با کمک آن می‌توان عملکرد کمپین‌های موبایل مارکتینگ را سنجید. برخی از شاخص‌های عملکرد کلیدی در موبایل مارکتینگ عبارتند از میزان درگیر شدن مخاطب، میزان ارسال موفقیت آمیز ایمیل‌ها، میزان باز کردن ایمیل‌ها، نرخ کلیک و غیره.
گام چهارم: میزان ترافیک ورودی کاربران موبایل به وب‌سایت خود را بسنجید
با کمک گوگل آنالیتیکس می‌توانید میزان ترافیک ورودی سایت خود را ببینید. این ابزار قابلیت تفکیک کاربرانی که با موبایل به سایت وارد شده‌اند را دارد. این داده‌ها اطلاعات خوبی در رابطه با رفتار کاربران و سایت به شما خواهد داد. برخی از این اطلاعات شامل موارد زیر است:
این‌که محتوای سایت شما چقدر برای کاربران جذاب بوده است؟
آیا صفحات سایت شما برای نمایش در موبایل بهینه شده‌اند یا هنوز هم برخی صفحات سایت نیاز به اصلاح دارند؟
نرخ پرش کاربران (نرخ خروج کاربر از سایت) چقدر بوده است؟
سرعت بارگذاری سایت مناسب است؟
کاربران از چه مسیری وارد سایت شما شده‌اند؟ آیا از طریق لینک سایت در تلگرام وارد شده‌اند یا جستجو در گوگل؟
وب‌سایت خود را برای نمایش در صفحات موبایل سازگار کنید
با توجه به مباحثی که مطرح شد و اهمیت بالایی که گوگل برای رضایت کاربران قائل است، وب‌سایت‌ها باید برای نمایش در صفحات نمایش موبایل و تبلت بهینه شوند. این امر دیگر تنها یک گزینه ای نیست بلکه بسیار ضروری است. اگر سایت شما موبایل فرندلی یا ریسپانسیو نباشد از آن‌جایی که اگر سایت در عرض 10 ثانیه نمایش داده نشود 64٪ از کاربران وب موبایل، آن صفحه را ترک می کنند، در نتیجه نرخ پرش و میزان خروج کاربران از سایت بسیار بالا خواهد رفت.
از طرف دیگر موبایل فرندلی بودن سایت، توسط الگوریتم‌های گوگل مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر سایت برای نمایش در موبایل بهینه نشده باشد، این امر تاثیر بسیار منفی بر روی سئو سایت خواهد گذاشت و رتبه سایت در صفحه جستجوی گوگل افت خواهد کرد. این موضوع به معنای کم‌تر دیده شدن سایت شما و کاهش میزان موفقیت کسب و کار شما خواهد بود. بنابراین سایت‌ها برای حفظ رقابت، باید با دستگاه‌های تلفن همراه سازگار شوند.
برای موتورهای جستجو، “موبایل فرندلی” بودن سایت به این معنی است که:
- سایت دارای ساختار مناسب با موبایل بوده و محتوای صفحه بدون پیمایش یا بزرگنمایی روی صفحه قرار می‌گیرد.
- محتوا به سرعت بارگیری می‌شود.
- سایت هیچ‌گونه ایرادهای فنی مخصوص تلفن همراه (مانند جابجایی منوها یا کار نکردن کلیدها) نداشته باشد.
نسبت به رویکرد بازاریابی موبایل چه انتقاداتی وجود دارد؟
با وجود تمام مزایایی که موبایل مارکتینگ دارد، انتقادات فراوانی هم نسبت به این شیوه تبلیغاتی وجود دارد. این انتقادات در رابطه با مواردی چون مسائل مربوط به حریم خصوصی کاربران، نحوه استفاده از داده‌های جمع آوری شده توسط برنامه‌های تلفن همراه مانند اطلاعات شخصی کاربران، ردیابی مکان‌ها و حرکات کاربران و غیره، و این سوال که آیا شرکت ها حق دارند چنین اطلاعاتی را بدون رضایت صریح کاربران خود جمع‌آوری کنند یا خیر، وجود دارد.
